Γιατί να σπουδάσω Βίβλο και Διαπολιτισμικό Βίο της Μεσογείου

Γιατί να σπουδάσω Βίβλο και Διαπολιτισμικό Βίο της Μεσογείου

http://www.soctheol.uoa.gr/proboli-newn/prokhry3h-p-m-s-phges-latreia-kai-diapolitismikos-bios-toy-xristianismoy-akadhmaikoy-etoys-2018-19.html

Στο πλαίσιο του Π.Μ.Σ. "Πηγές, Λατρεία και Διαπολιτισμικός Βίος του Χριστιανισμού" προσφέρεται η Ειδίκευση Βίβλος και Διαπολιτισμικός Βίος της Μεσογείου:

Η Μεσόγειος αναδύεται και πάλι στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος. Αυτό δεν συμβαίνει μόνον διότι αποτελεί λίκνο των αρχαιότερων πολιτισμών, οι οποίοι μπορούν να προσφέρουν νόημα ζωής σε κοινωνίες που μαγεύτηκαν από την ταχύτητα, το μέλλον, το ναρκισσισμό. Επιπλέον συνιστά γέφυρα διασταύρωσης πληθυσμών, ιδεών και πολιτισμών. Η Βίβλος, ενώ παρέμεινε «βιβλίο επτασφράγιστο» στη μεταμοντέρνα εποχή, επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο ένεκα της αναζήτησης της εμπειρίας της μεταστροφής, της επαναξιολόγησης της αξίας της μνήμης και της δίψας για απόκτηση ταυτότητας και καθολικού νοήματος ζωής. Όντως η «αποκάλυψη» της Βίβλου μπορεί να προσφέρει ανεκτίμητα δώρα στον σύγχρονο άνθρωπο, ο οποίος διψά για νόημα ζωής, και ειδικότερα μια ποικιλία μεθοδολογικών «εργαλείων» σε Ποιμένες, Εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων, Ξεναγούς (που ειδικεύονται στον Θρησκευτικό Τουρισμό) και σε όσους εργάζονται σε Χώρους Υποδοχής Μεταναστών και επίσης ασχολούνται με την Τέχνη:

1. Βίβλος, Ταυτότητα και Ετερότητα: H Βίβλος συνιστά τον «κοινό τόπο» και των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών της Μεσογείου: του Ιουδαϊσμού, του Χριστιανισμού και του Ισλάμ (κατά σειρά αρχαιότητας). Συνεπώς η μελέτη και κατανόηση των μηνυμάτων της είναι καθοριστική για τη διαμόρφωση της ταυτότητας του Νεοέλληνα και εν γένει του Δυτικού Ανθρώπου αλλά και για το πώς διαλέγεται με τους «άλλους» πολιτισμούς της Μεσογείου. Ταυτόχρονα η ιστορία της ερμηνείας της οδηγεί στην εις βάθος κατανόηση στη διαφορά νοοτροπίας μεταξύ των χριστιανικών «Ομολογιών».

2. Ποιμαντική Αξία της Βίβλου: Το Κήρυγμα και η πνευματική καθοδήγηση, που καλούνται να προσφέρουν οι ποιμένες και διάκονοι της Εκκλησίας, έχουν ως επίκεντρο την «Σοφία» και το «Πρόσχωμεν»: τα αναγνώσματα της Αγίας Γραφής τόσο από την Παλαιά όσο και από την Καινή Διαθήκη, στα οποία άλλωστε στηρίζονται τα Δόγματα και οι Κανόνες. Ολόκληρα τα βιβλία ερμηνεύτηκαν από τους Πατέρες της Εκκλησίας, οι οποίοι και χωροχρονικά έζησαν πλησίον της Αγίας Γης και μέσω της πνευματικής συγγένειας «μετέλαβαν» το μήνυμα των Ευαγγελίων. Συνεπώς η μελέτη της Βίβλου προσφέρει τη μοναδική ευκαιρία να προσεγγισθεί ο πλούτος της πατερικής ερμηνευτικής και γενικότερα η ουσία της λογικής Λατρείας.

3. Παιδαγωγική Αξία της Βίβλου: Οι ιστορίες της Βίβλου γοητεύουν μέχρι σήμερα όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης, καθώς οι σελίδες της παρουσιάζουν ήρωες – πρότυπα «μακιγιάζ». Με αυτά τα μοντέλα μπορεί κάποιος να ταυτιστεί αφού ζωγραφίζονται και οι πτώσεις και οι αναστάσεις τους. Ακριβώς επειδή η Βίβλος συνιστά κοινό τόπο όλων των Χριστιανών, γι΄ αυτό ακριβώς όλες οι μοντέρνες παιδαγωγικές τεχνικές εφαρμόζονται πιλοτικά στον πλούτο των αφηγήσεων τη ς Αγίας Γραφής. Συνεπώς η μετάληψη της Βίβλου είναι πολύ σημαντική για όποιον ασχολείται με την Αγωγή παιδιών, εφήβων, νέων και ενηλίκων.

4. Επικοινωνία με τους «Μετανάστες»: Η γνώση της Βίβλου είναι εξόχως σημαντική στην υποδοχή και τη φιλοξενία των Μεταναστών που καταφθάνουν από χώρες της Ανατολής και του Νότου. Για πρώτη φορά μετά από αιώνες, ο Ευρωπαϊκός χώρος, καθίσταται «Γη της Επαγγελίας» για χιλιάδες μετανάστες από την Ανατολή και το Νότο. Πρόκειται για ανθρώπους που αυτοπροσδιορίζονται κατεξοχήν «θεολογικά». Μία απολύτως ορθολογική προσέγγιση θα απέβλεπε στην ενσωμάτωση των πληθυσμών αυτών, επαναλαμβάνοντας το αφήγημα μίας ανώτερης πολιτιστικά Ευρώπης. Από την άλλη, οι πολυπολιτισμικές προσεγγίσεις κατακρίνουν αυτήν την πρακτική, τονίζοντας τη σημασία του διαλόγου και της γόνιμης συναλληλίας. Όποιος ένεκα επαγγέλματος (π.χ. δάσκαλος, κοινωνικός λειτουργός,) ασχολείται με την φροντίδα των μεταναστών, οφείλει να γνωρίζει βαθιά τις θρησκευτικές πεποιθήσεις και τους κανόνες που διέπουν την καθημερινότητά τους, ώστε να ανταποκριθεί πραγματικά τις ανάγκες τους. Ταυτόχρονα οφείλει να εμβαθύνει στη δική του πίστη ώστε να μπορεί να διαλεχθεί γόνιμα με ξένες παραδόσεις. Ιδιαίτερη ευαισθησία χρειάζεται και κατά την μέριμνα ευαίσθητων ομάδων (όπως των ΑΜΕΑ).

5. «Στα Βήματα του Αποστόλου Παύλου»: Ολοένα και αυξάνεται ο αριθμός των «αποστολών» από ξένα Πανεπιστήμια, που διανύοντας μίλια αναζητούν να ανακαλύψουν ποιος είναι ο «Ελληνισμός» που συνάντησε ο απόστολος των Εθνών και πώς ακριβώς διαλέχθηκε ο Χριστιανισμός με τα επικρατούντα φιλοσοφικά ρεύματα. Πρόκειται για το ερώτημα «Ποια η σχέση μεταξύ Ιερουσαλήμ και Αθήνας;» Όσοι ασχολούνται με τον «θρησκευτικό τουρισμό» δεν θα γνωρίσουν μόνον τα νέα αρχαι ολογικά ευρήματα από τα ρωμαϊκά χρόνια στους Φιλίππους, τη Θεσσαλονίκη και ιδίως την Αθήνα, που παραμένουν άγνωστα στο ευρύ κοινό, αλλά και για τις απαντήσεις σε βαθύτερα ερωτήματα της «Αθήνας» για τον αυθεντικό έρωτα και το θάνατο.

6. Βίβλος και Τέχνη: Στη Βίβλο στηρίζεται ο πολιτισμός της Ανατολής και της Δύσης. Στην Ερμηνεία της Βίβλου, όπου κατεξοχήν εργαλείο είναι και η Ρητορική Τέχνη, ανήκει ουσιαστικά η πρόσληψη των Περικοπών από την Τέχνη, τη Λογοτεχνία, τον καθημερινό βίο λαών και προσώπων.

7. Βίβλος και Συ(νανα)ζήτηση: Η Βίβλος με την πληθώρα των βιβλίων της, τον άμεσο διάλογο και τον Πλουραλισμό (π.χ. δύο Πάτερ Ημών) προσφέρει τη δυνατότητα για ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και την ελευθερία της διάκρισης της ουσίας από τους τύπους. Προσφέρει επίσης πραγματικά μοντέλα διοίκησης, κοινότητας, διαχείρισης κρίσεων. Η εκμάθηση της τέχνης της ερμηνείας όντως μεταγγίζει χαρά και ζωή διότι συνιστά ανακάλυψη του Ευαγγελίου του Χριστού στον κόσμο μέσω τ ης πρόσληψης της σάρκας της εποχής.

    

            

             ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ

      

• Εκπαίδευση Ενηλίκων: Το ανωτέρω μεταπτυχιακό ανταποκρίνεται ιδιαίτερα στις ανάγκες εκπαίδευσης των ενηλίκων, ανθρώπων οι οποίοι έχουν ωριμάσει από τη συνάντηση και την πάλη με τα δύο βασικά συστατικά της ζωής, τον έρωτα και τον θάνατο. Σύμφωνα με τον Μεζιρόβ «μόνον οι ενήλικες είναι εν δυνάμει ικανοί για ολιστική επαναξιολόγηση των παραδοχών που υιοθέτησαν σε προγενέστερες φάσεις της ζωής τους. Αυτό συμβαίνει γιατί οι ενήλικες διαθέτουν ευρύ φάσμα εμπειριών, καθώς και τη δυνατότητα πραγματοποίησης πολύπλοκων νοητικών διεργασιών, που αποτελούν προαπαιτούμενα του κριτικού στοχασμού. Συνεπώς, οι ενήλικες -και από αυτούς μόνο όσοι αποφασίζουν να εμπλακούν συστηματικά σε διεργασία κριτικού στοχασμού- είναι δυνατόν να διανύσουν τα πιο εξελιγμένα στάδιο της νοητικής διεργασίας δηλαδή να συσχετίσουν πλήθος καταστάσεων και εννοιών κατανοώντας τις αλληλεπιδράσεις τους. καθώς και να διερευνήσουν κριτικά τους ιστορικούς, κοινωνικούς και βιογραφικούς παράγοντες που αποτέλεσαν την πηγή από την οποία εκπορεύτηκαν οι παραδοχές τους». (Α. Κόκκος, Εκπαίδευση και Χειραφέτηση. Μετασχηματίζοντας στερεοτυπικές αντιλήψεις στο σχολείο και την εκπαίδευση ενηλίκων. Αθήνα 2017, 25).

• Χωροχρόνος Διδασκαλίας: Τα μαθήματα πραγματοποιούνται κατεξοχήν Σάββατο ή ώρες «φιλικές προς τους εργαζόμενους» στο μοναδικό στην Ελλάδα Βιβλικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεολογικής Σχολής, όπου οι συμμετέχοντες έχουν «ζωντανή εμπειρία» του περιβάλλοντος όπου έδρασε ο Κύριος Ιησούς Χριστός.

Https://www.uoa.gr/to_panepistimio/moyseia/bibliko_archaiologiko_moyseio_theologikis_scholis/

https://eclass.uoa.gr/modules/document/?course=SOCTHEOL147). βλ. λεπτομερή Παρουσίαση του Μουσείου από τον Καθ. Χρ. Καραγιάννη)

    Τα μαθήματα περιλαμβάνουν επίσης «περιπάτους» (βιωματικές περιπλανήσεις) σε χώρους «αρχαιολογικούς» όπου ακούστηκε το Κήρυγμα. Παράλληλα, τριήμερα Σεμινάρια εκτός Αθηνών σε συνδυασμό με λατρευτικές εκδηλώσεις και Συνέδρια (κάθε Φεβρουάριο), κατά τα οποία ανακοινώνουν τα πορίσματά της έρευνας και συ-ζητούν με ειδικούς. Έχει καθιερωθεί και το Θερινό Πανεπιστήμιο με τη συμμετοχή ειδικών επιστημό νων από ποικίλα επιστημονικά πεδία.

Https://bit.ly/3wyoKEt και http://www.soctheol.uoa.gr/proboli-ekdilwshs/8rhskeies-kai-diapolitismikothta-sth-mesogeio-8erino-panepistimio-toy-tmimatos-koinwnikis-8eologias-e-k-p-a.html

• «Καθηγητές» - Εμψυχωτές: Οι διδάσκοντες Καθηγητές έχουν μακρά και πιστοποιημένη εμπειρία στην Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση και δη των Ενηλίκων ενώ αξιοποιούνται πλήρως όλα τα «εργαλεία» της νέας Τεχνολογίας (πρβλ. https://eclass.uoa.gr/courses/SOCTHEOL174/ http://opencourses.uoa.gr/modules/course_metadata/opencourses.php?fc=108)

• Μάθηση Μετασχηματίζουσα και όχι Πληροφοριακή: Για να επιτευχθεί η μετασχηματίζουσα μάθηση «μέσω της οποίας αναδιαπλάθουμε προβληματικά πλαίσια αναφοράς - σύνολα παραδοχών και προσδοκιών - ώστε να γίνουν πιο περιεκτικά, πολυσχιδή, ανοικτά, στοχαστικά και συναισθηματικά δεκτικά στην "αλλαγή"» (Κρόκκος, ό.π. 43), μέθοδοι απαραίτητες είναι (α) η ενεργητική ακρόαση και κατανόηση της άποψης του άλλου, (β) ο κριτικός στοχασμός (πρβλ. το αποπροσανατολιστικό δίλημμα) και (γ) ο τοπικό διάλογο (συζήτηση). Δεν διεγείρεται μόνον η λειτουργία της κριτικής σκέψης, αλλά και η ενσυναίσθηση - η συναισθηματική νοημοσύνη (μέσω π.χ. της επεξεργασίας και νοηματοδότησης συμβόλων, συναισθημάτων και μηνυμάτων που εμπεριέχονται σε έργα τέχνης) καθώς κάθε στοχαστικός διάλογος έχει γνωστική αλλά και συναισθηματική - σχεσιακή διάσταση. Έτσι γίνεται προσπάθεια να εφαρμοστούν τεχνικές που κάνουν βιωματική, νοηματοδοτική και τελικά μεταμορφωτική για την ύπαρξη τη μάθηση, όπως «το κριτικό debate», η «κυκλική απάντηση», «ο καταιγισμός ιδεών», η στοχαστική - δημιουργική γραφή).

• Συμπερασματικά: ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ - ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ – ΝΟΗΜΑ ΖΩΗΣ : Στο δαιδαλώδες απρόσωπο ή μάλλον πολυπρόσωπο δίκτυο του κυβερνοχώρου, ο μεταμοντέρνος άνθρωπος επιτυγχάνει ολοκλήρωση και ποιότητα ζωής, εάν διαθέτει ταυτότητα, λόγο - νόημα συνύπαρξης: «Η θρησκεία δεν αποτελεί απλώς έναν ιδιαίτερο χώρο του ιερού, αλλά συνάμα είναι παράγοντας διαμόρφωσης πολιτισμού και ως τέτοιος συμβάλλει αποφασιστικά στη νοηματοδότηση της ανθρώπινης ζωής» (Marcel Mauss). Ο Β. Φράνκλ, ο οποίος βίωσε τα στρατόπεδα θανάτου του Τρίτου Ράιχ, σημειώνει ότι αυτοί που έχουν ένα «γιατί» στη ζωή, μπορούν να αντιμετωπίσουν σχεδόν όλα τα «πώς». [...] Κατά κάποιον τρόπο η δοκιμασία σταματά να προκαλεί πόνο τη στιγμή που βρίσκει ένα νόημα, όπως είναι το νόημα της θυσίας. Η σπουδή της Βιβλικής Θεολογίας, απελευθερώνει την ύπαρξη από τον τρόμο των ενοχών, του πόνου και του θανάτου. Ταυτόχρονα μεταγγίζει ελπίδα, ευθύνη για τη μεταμόρφωση του παρόντος και έμπνευση για δημιουργία με σεβασμό στο ανθρώπινο πρόσωπο και το σύμπαν.